GGZ NHN gaat voor de Green Deal Duurzame zorg 3.0

vrijdag 4 november 2022 16:24 uur

Meer dan 2000 zonnepanelen, een gasloos hoofdkantoor in Heerhugowaard en alle dienst- en lease auto’s in 2026 elektrisch. GGZ Noord-Holland-Noord doet aan duurzaamheid. Daarom staat de organisatie volledig achter de derde Green deal voor de zorg die vandaag is ondertekend.

Elsbeth de Ruijter (bestuurder) schetst het belang daarvan: “We zetten een ontwikkeling in die tegemoetkomt aan de levensbehoeften van de huidige generatie, zonder die van de toekomstige generatie tekort te doen. Daarom willen wij een bijdrage leveren aan duurzaamheid van onze leefwereld, en daarmee ook aan mentale gezondheid.”

Grote omslag

De speerpunten van de Green Deal voor de komende jaren zijn het voorkomen van onnodige zorg, het vergroten van kennis en bewustwording, het reduceren van medicijnresten in afvalwater, het verminderen van restafval met 50% en uiteindelijk – in 2050 – met 100%, en nul CO2-reductie in 2050. “Haalbaar”, aldus De Ruijter en Freddie Ong, adviseur Vastgoed en duurzaamheid bij GGZ NHN. Ong is mede-opsteller van de vorige Green Deal uit 2019 en heeft verduurzaming van zijn organisatie tot levensdoel verheven. “De doelen zijn technisch zeker te behalen. Maar we moeten het dan wel met zijn állen gaan doen.” Hij ziet de laatste tijd een grote omslag in het denken over klimaat, ook bij zijn collega’s. “Zeker sinds de vorige zomer, waarin we veel droogte en hevige stortbuien hadden, dringt de problematiek echt wel door. En ja, nu de energieprijzen stijgen, is de urgentie voor velen natuurlijk heel duidelijk.”

Paradox

Het is de paradox van de zorgsector: het leveren van zorg doet een groot beroep op de leefomgeving en draagt bij aan klimaatverandering. De zorg is namelijk verantwoordelijk voor 8% van de Nederlandse klimaatvoetafdruk. En die leidt tot fysieke en mentale gezondheidsschade, bijvoorbeeld luchtwegklachten of klimaatangst. De Ruijter: “We weten dat steeds meer mensen zich zorgen maken om het klimaat en daardoor gevoelens ervaren van angst, boosheid, wanhoop en schuldgevoelens. Een bijdrage leveren aan een duurzame wereld geeft mensen weer hoop en toekomstperspectief, dat is wetenschappelijk bewezen. Daar kunnen we als organisatie niet bij achterblijven.” Verminderde gezondheid als gevolg van klimaatverandering leidt weer tot een hogere zorgvraag, dus zijn er ook weer meer mensen nodig die in de zorg werken. “Mensen die we nu al niet hebben. De maatschappelijke opgave om klimaatverandering tegen te gaan, raakt daarmee aan onze gezamenlijke opgave om de zorg toegankelijk te houden.”

Minder medicatie

De Green Deal gaat dus niet alleen over gas en energie. Ook zorgspecifieke thema’s zijn erin opgenomen, bijvoorbeeld het terugbrengen van medicijnresten in afvalwater. “We werken hieraan door het afbouwen van medicatie meer aandacht te geven. Sinds 4 oktober jl. heeft GZZ NHN een afbouwpoli, die cliënten en hun behandelaar begeleiding biedt bij het afbouwen van medicatie. Dat is goed voor de cliënt én duurzaam.” Ong vult aan: “Verder kunnen we gescheiden afvalstromen opstellen en die volgen. Dat is soms een heel stuk complexer dan het lijkt. Bij afval, maar ook bij andere stromen, moeten we naar de gehele keten kijken. Enerzijds proberen we ons afval te reduceren door slimmer in te kopen, anderzijds dagen we ook onze leveranciers uit om minder verpakkingsmaterialen te gebruiken. Daarnaast moeten we ook kijken wat er bij de afvalverwerkers gebeurt. We zien bijvoorbeeld momenteel dat er mogelijk twee soorten plastics gescheiden moeten gaan worden. We houden daarom nauw contact met onze afvalverwerker om de juiste keuzes aan de voorkant te kunnen maken. Op die manier kunnen we de juiste afvalstraten inrichten.”

Green Deal voor de zorg

Momenteel is de zorg verantwoordelijk voor 8% van de Nederlandse klimaatvoetafdruk. Met ongewijzigd beleid zal de CO2-uitstoot van de gezamenlijke zorginstellingen oplopen tot 9,3 megaton per jaar in 2030. Dat moet volgens de nieuwe Green Deal naar beneden tot 3,6 megaton CO2. Daarom ondertekent Ruth Peetoom van de Nederlandse GGZ vandaag de derde Green Deal voor de zorg, waar ongeveer 90% van de Nederlandse zorgaanbieders en de Rijksoverheid zich aan verbinden.

De Green Deal voor de zorg is een akkoord tussen de Rijksoverheid en de brancheorganisaties dat op concrete, kwantificeerbare en tijdgebonden (tussen)doelen voor de zorgsector stelt. In de Green Deal voor de zorg brengen ongeveer 100 zorgpartijen (ruim 90% van alle zorgaanbieders) gezamenlijk de speerpunten voor 2023-2026 op het gebied van verduurzaming bijeen. Het doel is de transformatie naar een zorgstelsel en een zorgsector met minimale impact op klimaat en milieu in 2050. De derde Green Deal is een aanscherping van de vorige, uit 2019.