Forensische psychiatrie

Beveiliging is de zorg voor veiligheid. Veiligheid is een basisvoorwaarde voor behandeling van de psychiatrische of psychische stoornis. Veiligheid is ook een behandeldoel in de zin van vermindering van delictrecidive leidend tot een veiliger maatschappij. Delictpreventie en risicotaxatie zijn daarom standaardonderdelen van de behandeling.

De beveiligingsmaatregelen binnen de divisie forensische psychiatrie zijn zowel gericht op de veiligheid van de cliënt als op die van de medecliënten, het personeel en de maatschappij. De mensen die behandeling krijgen binnen de divisie forensische psychiatrie zijn niet acuut delictgevaarlijk. Het beveiligings- en bewakingsniveau is daar op afgestemd.

Als iemand een delict heeft gepleegd, dan komt zo iemand voor de rechter en krijgt straf. Het kan voorkomen dat iemand vanuit een stoornis een delict pleegt. Als dit zo is, dan kan de rechter beslissen om geen straf op te leggen, maar verplichte behandeling in een TBS-kliniek of in een ggz-instelling. De stoornis wordt dan behandeld, om daarmee de kans op herhaling van delictgedrag te verkleinen. De behandeling wordt dan gericht op het voorkomen dat iemand opnieuw een delict pleegt.

Dit blijkt te werken. Van de mensen die alleen straf en geen behandeling krijgen, lukt het ongeveer 50% om niet opnieuw de fout in te gaan. Van de mensen die een behandeling krijgen, is dit 80%.

Een veel gekozen vorm waarin de rechtbank verplichte behandeling oplegt, is dat iemand onder voorwaarden behandeld wordt. Dat wil zeggen dat de rechter wel straf oplegt, maar dat de straf niet uitgevoerd wordt als iemand zich laat behandelen en zich tijdens de behandeling houdt aan de voorwaarden.

Als iemand onder voorwaarden behandeld wordt, dan houdt de reclassering toezicht of iemand zich ook aan de voorwaarden houdt. Behalve de voorwaarde dat iemand goed mee moet werken aan behandeling, worden er aanvullende voorwaarden gesteld. Bijvoorbeeld dat iemand geen alcohol of drugs mag gebruiken en niet opnieuw iets strafbaars doet, maar er kunnen nog meer voorwaarden gesteld worden.

De reclassering rapporteert regelmatig aan de Officier van Justitie of iemand zich aan de voorwaarden houdt en heeft in dat kader ook veel contact met de ggz. Als iemand de voorwaarden overtreedt, dan kan de rechter alsnog de straf laten uitvoeren.

Als iemand iets doet waar een gevangenisstraf van vier jaar of meer op staat, dan kan de rechter TBS opleggen. De rechter kan er voor kiezen om deze maatregel niet uit te voeren, onder de voorwaarde dat iemand zich in de ggz laat behandelen. Dit heet dan TBS met voorwaarden. In Heiloo biedt GGZ NHN mogelijkheden tot behandeling voor deze doelgroep.

De reclassering houdt toezicht of iemand zich aan de voorwaarden houdt. Overtreedt iemand de voorwaarden dan kan de rechter iemand alsnog naar een TBS-kliniek sturen. De GGZ NHN heeft geen TBS-kliniek, maar is een ggz-instelling waar mensen met TBS met voorwaarden behandeld kunnen worden.

Behalve het toezicht vanuit de reclassering wordt er, minimaal iedere twee jaar, door de rechter gekeken of de behandeling wel goed verloopt. Naast de rapporten van de reclassering worden er ook rapporten opgevraagd van een psychiater en een psycholoog vanuit Justitie die onafhankelijk van de ggz meekijken of de behandeling goed verloopt en of deze nog verlengd moet worden. In totaal kan iemand met TBS met voorwaarden negen jaar behandeling krijgen.

Behalve het toezicht vanuit de reclassering en de rechter om de veiligheid van de maatschappij te bewaken, is het de ggz er aan gelegen om veilige zorg te bieden. De vrijheden die iemand krijgt, zijn afhankelijk van risicotaxaties die minimaal iedere drie maanden herhaald worden. Er wordt geregeld op onverwachte momenten gecontroleerd of iemand alcohol of drugs gebruikt heeft. Als iemand zich niet aan de afgesproken vrijheden houdt en bijvoorbeeld niet op tijd terugkomt, dan wordt de politie ingeschakeld. Houdt iemand zich niet aan de afspraken, dan kan iemand niet meer in de ggz blijven en wordt dan overgeplaatst.

In de meeste gevallen verloopt de behandeling goed en krijgt iemand langzaam maar zeker de vrijheid om zich in de omgeving te bewegen.