Het verhaal van Lotte (GZ-psycholoog)

Lotte is GZ-psycholoog, leadexpert Forensische psychiatrie en werkt bij de divisie Acuut & Forensisch van GGZ Noord-Holland-Noord. “Wij spelen Champions League”, zegt ze. “Wij weten veel te bereiken bij de cliënten die bij ons komen. We weten wat we doen en de organisatie is zo ingericht dat we de beste zorg kunnen bieden”..

In 2022 werkte Lotte met cliënt Willem, een 50-jarige man die was aangemeld bij de Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) na een aangifte van geweld. Gezien zijn voorgeschiedenis werd Willem na de aangifte meteen opgenomen. Tegen zijn zin, want hij ontkende de beschuldiging.

“Willem stond met de hakken in het zand”, vertelt Lotte, GZ-psycholoog en leadexpert. Forensische psychiatrie bij de divisie Acuut & Forensisch van GGZ Noord-Holland-Noord. “Hij moest zijn begeleid-wonen plek verlaten en kwam in een gesloten setting terecht, 24 uur per dag, 7 dagen per week. Een grote overgang, van vrijheid naar volledige beperking, terwijl het onderzoek naar de beschuldiging nog liep.”

Vertrouwen

“Willem erkende zijn delictgedrag wel, maar praatte het heel vaak goed. Dat zie je wel vaker. De intrinsieke motivatie om te veranderen was er nog niet. Dankzij motiverende gespreksvoering kom je in contact. Het gaat om nieuwsgierig zijn, zonder dat je het veroordeelt. Dan kom je erachter dat hij ook slachtoffer was van geweld. Ons motto is: wat je gedaan hebt is fout, maar we gaan op zoek naar waar dit vandaan komt. Pak het aan. Samen met een basispsycholoog ging ik in gesprek voor een risicotaxatie. Bij de risicotaxatie vraag je heel gedetailleerd door. Daarmee begint het opbouwen van de vertrouwensband. In feite zeg je: ‘Ik ga je niet veroordelen, maar ik wil wel precies weten wat er is gebeurd’. Ik vraag naar hoe zijn cirkel van geweld eruitziet. Wat zijn triggers zijn, wat de momenten zijn dat iemand zich niet goed voelt en zich gaat afreageren.”

Schematherapie

“Onder de weerstand voelde ik ook een wil om te veranderen. Toen bleek dat het een valse aangifte was, bleef Willem toch om de behandeling af te maken. Ik heb schematherapie voorgesteld omdat je daarin samen met je cliënt gaat onderzoeken welke gevoelige snaren iemand heeft. Wat zijn de patronen? Vaak komen die uit iemands voorgeschiedenis. Je zorgt ervoor dat de cliënt ze gaat herkennen, en dan kun je ze doorbreken en er gezond gedrag tegenover zetten. Tijdens de schematherapie heb ik verschillende keren traumabehandeling gegeven.”

Eén behandelaar

Willem had ook een autisme-spectrumstoornis, waardoor hij grote behoefte had aan structuur en duidelijkheid. Die bood GGZ NHN door Lotte in het gehele traject zijn deelbehandelaar te laten zijn. In de kliniek, in de woontrainingshuizen waar hij later ging wonen en vervolgens in de zelfstandige wooneenheden, was zij zijn behandelaar. “Dat vind ik echt de kracht van onze zorg. Iemand hoeft niet te switchen van behandelaar, omdat hij bij een ander deel van de organisatie in zorg komt. Ik heb contact met hem gehouden tot hij weer zelfstandig woonde in een andere regio en daar de benodigde zorg ontving. Er was sprake van een ‘warme overdracht’. Gedurende enkele weken was ik nog beschikbaar voor hem en het nieuwe team dat hem ging begeleiden. Dat heeft hem veel goed gedaan.”

Gezond gedrag

“Wat ik heel mooi vind aan schematherapie is dat je iemand ook kan ontschuldigen. Deze man is opgegroeid met geweld om zich heen. Hij kent niet anders, het is het voorbeeld dat hij heeft gekregen. Dat onder ogen zien en omdraaien naar gezond gedrag, is het mooiste wat er is”.